Matcha là gì? Xu hướng đồ uống với bột Matcha trong năm 2025

Matcha là gì? Trong thời gian gần đây, matcha đã trở thành xu hướng nổi bật trong ngành đồ uống tại Việt Nam. Không chỉ được yêu thích bởi giới trẻ, loại bột trà xanh này còn chinh phục cả những khách hàng ở nhiều độ tuổi khác nhau. Từ ly matcha latte thơm béo đến các món bánh ngọt hay tráng miệng đẹp mắt, matcha dần trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều công thức pha chế và ẩm thực hiện đại.

Bên cạnh hương vị dễ gây nghiện, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hôm nay, hãy cùng Học viện đào tạo pha chế Ly Phạm – Dạy Pha Chế khám phá chi tiết về loại nguyên liệu “quốc dân” này nhé!

Matcha là gì? Xu hướng đồ uống với bột Matcha trong năm 2025

Matcha là gì?

Matcha là một loại bột trà xanh cao cấp, được thu hoạch từ những búp trà non và lá trà chất lượng cao có tên gọi là Camellia sinensis. Điểm đặc biệt của matcha nằm ở quy trình trồng trọt và chế biến tỉ mỉ. Điều này giúp tăng hàm lượng chlorophyll, tạo nên màu xanh tươi sáng đặc trưng và làm tăng lượng L-theanine, một loại axit amin mang lại vị umami đậm đà.

Khác với các loại trà xanh thông thường, khi thưởng thức matcha sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với việc chỉ uống nước trà bởi người thưởng thức sẽ tiêu thụ toàn bộ lá trà từ đó hấp thụ được trọn vẹn các dưỡng chất quý giá.

Lịch sử của matcha bắt nguồn từ Trung Quốc (thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 10), khi bột trà xanh lần đầu tiên được sử dụng. Tuy nhiên, matcha trở nên thực sự phổ biến là ở Nhật Bản vào khoảng thế kỷ 12, khi Thiền sư Eisai mang hạt trà và phương pháp pha trà bột về từ Trung Quốc. Tại Nhật Bản, matcha không chỉ được các vị thiền sư sử dụng trong các nghi lễ trà đạo để giữ tỉnh táo trong quá trình thiền định mà còn được giới quý tộc và các samurai đánh giá cao như một thức uống giúp tăng cường tinh thần và sức khỏe.

Phân loại các loại bột Matcha phổ biến

Bột matcha thường được phân thành 4 loại chính:

• Matcha loại nghi lễ (Ceremonial Grade): Được làm từ những lá trà non nhất của vụ thu hoạch đầu tiên, có màu xanh ngọc lục bảo tươi sáng, hương vị mượt mà, ngọt tự nhiên và thường được dùng để pha trà theo phương pháp truyền thống, chỉ với nước nóng. Đây thường là loại matcha đắt nhất do chất lượng và sự tỉ mỉ trong quá trình sản xuất.
• Matcha cao cấp (Premium Grade): Đây cũng là loại matcha chất lượng cao, tuy nhiên không đạt độ tinh tế và thuần khiết như matcha ceremonial. Dòng premium grade vẫn sở hữu màu xanh đậm bắt mắt, vị đắng nhẹ và giữ được hương thơm tự nhiên đặc trưng của trà xanh.
• Matcha loại ẩm thực (Culinary Grade): Được làm từ những lá trà của các vụ thu hoạch sau (thường là vụ thứ hai hoặc thứ ba), có hương vị đậm đà hơn, hơi đắng nhẹ, phù hợp để sử dụng trong các loại đồ uống như latte, sinh tố, cũng như trong làm bánh và nấu ăn.
• Latte Grade Matcha: Latte grade là dòng matcha được tối ưu riêng cho các món đồ uống kết hợp với sữa, đặc biệt là matcha latte. Về chất lượng, loại này nằm giữa premium và culinary, với màu sắc và hương vị đủ nổi bật để không bị lấn át khi pha cùng sữa.

Một số loại Matcha phổ biến nhất hiện nay

Quy trình sản xuất bột Matcha

Điều làm nên sự khác biệt của matcha chính là phương pháp trồng trọt và chế biến vô cùng đặc biệt. Dưới đây là quy trình để sản xuất bột matcha:

Công đoạn 1: Thu hoạch

Giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình này là việc che bóng râm cho cây trà trong khoảng 3 đến 4 tuần trước khi thu hoạch. Người trồng trà sử dụng các vật liệu như rơm hoặc lưới tổng hợp để che phủ, ngăn ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào cây. Việc này có tác dụng làm tăng quá trình sản xuất chlorophyll trong lá, tạo nên màu xanh lục bảo rực rỡ cho matcha. Khi đến thời điểm thu hoạch, chỉ những búp non và những lá trà trên cùng, còn non và mềm mại nhất, được hái bằng tay để đảm bảo chất lượng matcha cao nhất.

Công đoạn 2: Sơ chế trà

Sau khi được thu hoạch, những búp trà non sẽ trải qua quy trình sơ chế kỹ lưỡng. Trước tiên, lá trà được hấp nhanh để ngăn chặn quá trình oxy hóa, giúp giữ nguyên màu xanh tươi và bảo toàn các axit amin quan trọng. Ngay sau đó, trà được làm lạnh và sấy khô bằng thiết bị chuyên dụng nhằm loại bỏ hoàn toàn độ ẩm.

Lá trà được trải phẳng trong quá trình sấy thay vì bị cuộn lại như các loại trà xanh thông thường. Ở bước cuối, phần cuống và gân lá sẽ được tách bỏ bằng tay hoặc máy, chỉ giữ lại phần thịt lá mềm và tinh khiết – nguyên liệu chính để làm ra bột matcha chất lượng cao.

Công đoạn 3: Nghiền thành bột mịn

Bước cuối cùng trong quy trình sản xuất matcha là nghiền lá thành bột siêu mịn. Phương pháp truyền thống là sử dụng cối đá (thường làm từ đá granite) để nghiền từ từ, tạo ra bột matcha có độ mịn khoảng 5-10 micromet. Độ mịn của bột matcha là yếu tố then chốt, quyết định đến kết cấu mượt mà và khả năng hòa tan trong nước của nó.

Công đoạn 4: Đóng gói và bảo quản

Sau khi trải qua quy trình sản xuất bột trà xanh, các đơn vị sản xuất kinh doanh sẽ tiến hành đóng gói để bảo quản và đưa ra thị trường. Khi đóng gói bằng máy đóng gói bột matcha chuyên dụng, sản phẩm sẽ được đảm bảo chất lượng tốt nhất có thể. Bên cạnh việc bảo quản chất lượng sản phẩm, việc đóng gói chỉnh chu, cẩn thận và đẹp mắt sẽ khiến khách hàng bị thu hút hơn và ưu tiên lựa chọn.

Đóng gói và bảo quản

Công dụng tuyệt vời của Matcha đối với sức khỏe

Matcha không chỉ là một loại nguyên liệu pha chế giúp tạo ra những thức uống và món ăn ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đã được khoa học chứng minh. Những lợi ích nổi bật có thể kể đến như:

• Chống oxy hóa mạnh mẽ: Matcha chứa hàm lượng rất cao các chất chống oxy hóa, đặc biệt là catechins, bao gồm cả epigallocatechin gallate (EGCG). Các nghiên cứu cho thấy matcha có hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn đáng kể so với trà xanh thông thường và nhiều loại siêu thực phẩm khác như lựu và việt quất. Chất chống oxy hóa giúp chống lại các gốc tự do trong cơ thể, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và có khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.²
• Tăng cường chức năng não bộ và cải thiện trí nhớ: Matcha chứa caffeine và L-theanine, hai hợp chất hoạt động phối hợp để tăng cường sự tỉnh táo, tập trung và chức năng nhận thức mà không gây ra cảm giác bồn chồn như ở cà phê. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng matcha có thể cải thiện sự chú ý, thời gian phản ứng, trí nhớ và hiệu suất nhận thức tổng thể.
• Hỗ trợ giảm cân và tăng cường trao đổi chất. Các nghiên cứu gợi ý rằng matcha có thể giúp tăng cường quá trình trao đổi chất và thúc đẩy đốt cháy chất béo, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân. Đồng thời EGCG có trong matcha đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sinh nhiệt (đốt cháy calo) và oxy hóa chất béo.

Công dụng tuyệt vời của bột matcha đối với sức khỏe

Gợi ý một số công thức đồ uống HOTTREND khi kết hợp với Matcha

Matcha Latte

Nguyên liệu:

• Bột matcha Đài Loan: 4g
• Nước sôi (80°C): 50ml
• Sữa tươi không đường: 70ml
• Syrup đường: 10ml
• Rich lùn: 20ml
• Sữa đặc: 20ml
• Đá viên

Cách làm Matcha Latte

Cách làm:

1. Cho khoảng 4g matcha vào ly, sau đó rót nước nóng khoảng 80°C vào. Sử dụng chổi đánh matcha hoặc máy đánh tay, khuấy nhẹ theo hình chữ Z để bột tan đều, không bị vón cục.
2. Chuẩn bị một ly khác và lần lượt thêm vào: 70ml sữa tươi không đường, 10ml syrup đường, 20ml sữa đặc và 20ml rich lùn. Khuấy đều tất cả nguyên liệu cho hòa quyện, tạo độ béo và sánh nhẹ.
3. Rót hỗn hợp sữa vừa pha vào ly trước. Thêm đá viên gần đầy sát miệng ly.
4. Rót phần matcha đã đánh tan ở bước 1 lên trên một cách nhẹ nhàng để tạo thành lớp phân tầng rõ ràng và đẹp mắt.

Matcha đá xay

Nguyên liệu:

• Sữa tươi: 60ml
• Sữa đặc: 20ml
• Syrup đường: 20ml
• Rich lùn: 20ml
• Bột matcha: 4g
• Bột frappe: 10g
• Nước lọc: 20ml
• Đá viên

Cách làm matcha đá xay

Cách làm:

1. Trộn 400ml kem ontop và 50ml rich lùn trong tô lớn, đánh bằng máy trộn bột ở tốc độ cao khoảng 4–5 phút cho đến khi kem cứng, có chóp đứng. Cho kem vào túi bắt kem và bảo quản lạnh.
2. Cho lần lượt vào máy xay: 60ml sữa tươi, 20ml sữa đặc, 20ml syrup đường, 20ml rich lùn, 4g bột matcha, 10g bột frappe, 20ml nước lọc và 250g đá viên. Xay hỗn hợp trong 30–40 giây đến khi thật mịn, không còn đá lợn cợn.
3. Rót hỗn hợp đá xay ra ly, xịt kem bông lên trên và rắc thêm chút bột matcha để món nước thêm bắt mắt.

Trà sữa Matcha

Nguyên liệu:

• Bột matcha: 4g
• Trà đen: 10g
• Trà ô long: 15g
• Bột trà sữa Frima: 150g
• Sữa đặc: 100ml
• Muối: 1g
• Đường cát: 100g

Cách làm trà sữa matcha

Cách làm:

1. Cho 15g trà ô long + 10g trà đen vào túi lọc, buộc lại và cho vào bình ủ. Rót vào 1000ml nước sôi, đậy nắp kín và ủ trong 20 phút. Sau khoảng 10–15 phút đầu, vớt túi trà ra.
2. Khi trà đã ủ xong, cho tiếp vào bình 150g bột kem béo Frima, 100g đường và 100ml sữa đặc. Dùng phới lồng khuấy đều cho đến khi hỗn hợp hòa tan hoàn toàn, cho ra khoảng 1000ml nước cốt trà sữa ô long.
3. Cho 4g matcha + 20ml nước sôi vào bình lắc, khuấy tan kỹ (nên lọc trước để tránh cặn). Thêm 150ml nước cốt trà sữa đã pha vào, đậy nắp và lắc đều cho hoà quyện.

Ngoài 3 công thức bên trên ra bạn có thể tham khảo thêm các công thức độc đáo khác khi kết hợp với matcha như: matcha kem muối, matcha latte xoài, matcha coconut (matcha nước dừa), matcha sữa dừa,…

Một số câu hỏi liên quan

Làm cách nào để nhận biết loại bột Matcha chất lượng

Để nhận dạng được loại bột matcha chất lượng, có một số đặc điểm quan trọng cần lưu ý sau:

• Màu sắc: Matcha chất lượng cao sẽ có màu xanh lá cây tươi sáng, rực rỡ. Còn Matcha kém chất lượng thường có màu vàng hoặc nâu.
• Kết cấu: Bột matcha phải cực kỳ mịn và mượt, gần giống phấn rôm. Bột thô ráp hoặc có sạn sẽ là loại có chất lượng kém.
• Hương thơm: Hương thơm của matcha chất lượng cao thường tươi mát, có mùi thực vật nhẹ nhàng và hơi ngọt. Mùi mốc hoặc ôi cho thấy matcha đã bị hỏng.
• Hương vị: Hương vị tốt là sự cân bằng hoàn hảo giữa vị umami mượt mà, ngọt nhẹ tự nhiên và một chút vị đắng. Vị quá đắng hoặc quá nhạt thường là dấu hiệu của loại bột chất lượng kém.
• Nguồn gốc: Xuất xứ Matcha từ các vùng nổi tiếng ở Nhật Bản như Uji thường được đánh giá cao hơn.
• Độ hòa tan: Bột matcha chất lượng cao sẽ hòa tan hoàn toàn trong nước mà không bị vón cục.

Vì sao Matcha uống vào có vị tanh?

Matcha khi uống có vị tanh thông thường sẽ thuộc một trong số các trường hợp sau:

• Hàm lượng chất diệp lục cao: Matcha được sản xuất từ lá trà xanh non trồng trong bóng râm, làm tăng đáng kể hàm lượng chất diệp lục. Chất này góp phần tạo nên màu xanh đặc trưng, đồng thời cũng làm tăng cảm giác hơi tanh nhẹ.
• Các hợp chất amin tự nhiên: Trong lá trà xanh có chứa các axit amin, nhưng đồng thời cũng gây ra mùi hơi tanh, nhất là khi pha đậm đặc.
• Chất lượng và phương pháp sản xuất: Matcha chất lượng cao, được nghiền mịn từ lá trà non, sẽ ít có mùi tanh và dễ chịu hơn. Ngược lại, những loại matcha kém chất lượng, sản xuất từ lá trà già hơn, ít được chăm sóc kỹ càng, thường sẽ có mùi tanh nồng và hăng hơn.
• Bảo quản không đúng cách: Matcha rất nhạy cảm với oxy và ánh sáng. Nếu bảo quản không đúng cách (không khí lọt vào, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc độ ẩm cao), matcha dễ bị oxy hóa và có mùi tanh.
• Nhiệt độ nước quá cao: Pha matcha với nước quá nóng (trên 80°C) có thể làm cho các hợp chất trong trà phản ứng mạnh, tạo ra hương vị chát đắng và làm tăng thêm cảm giác mùi tanh.

Cách bảo quản bột matcha đúng cách

Để bảo quản bột matcha đúng cách và duy trì hương vị cũng như chất lượng tốt nhất, cần chú ý đến một số yếu tố sau:

• Matcha nên được bảo quản ở nơi tối, mát và khô ráo, tránh tiếp xúc trực tiếp với không khí. Tốt nhất là nên bảo quản matcha trong tủ lạnh, đặc biệt là sau khi đã mở nắp.
• Sử dụng và bảo quản trong hộp kín khí và không trong suốt (ví dụ như hộp nhôm, hộp thiếc, lọ thủy tinh tối màu hoặc túi zip bạc) để bảo vệ matcha khỏi oxy, ánh sáng và độ ẩm, những yếu tố có thể làm giảm chất lượng, hương vị và hàm lượng dinh dưỡng.
• Tránh để matcha gần các loại thực phẩm có mùi mạnh vì nó có thể hấp thụ mùi. Nếu bảo quản matcha trong tủ lạnh, hãy để hộp trà đạt đến nhiệt độ phòng trước khi mở nắp để tránh sự ngưng tụ hơi nước.
• Matcha nên được sử dụng trong tối đa trong vài tuần đến một tháng sau khi mở nắp để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Với các loại bột Matcha mua sẵn, có đóng gói và chưa khui hộp thường có thể sử dụng được đến một năm.

Uống Matcha có tốt không? Cần lưu ý gì khi sử dụng?

Việc uống matcha hàng ngày có thể mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe. Matcha cung cấp một nguồn năng lượng bền vững, ngoài ra cũng giúp cải thiện sự tập trung và tăng cường khả năng chống oxy hóa cho cơ thể.

Để đạt được hiệu quả tốt nhất khi sử dụng matcha cần chọn sử dụng loại bột matcha chất lượng. Biết cách pha matcha đúng cách, nên pha bằng dùng chổi tre (chasen) để đánh tan bột với nước ấm (không quá nóng) để tránh vị đắng và tạo bọt mịn. Cân nhắc thời điểm uống matcha, tránh uống quá gần giờ đi ngủ vì hàm lượng caffeine có thể gây khó ngủ. Những người đang dùng thuốc nên thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ về khả năng tương tác thuốc.

Trà xanh và Matcha giống hay khác nhau?

Mặc dù cả trà xanh và matcha đều có nguồn gốc từ cây Camellia sinensis, nhưng chúng lại có những khác biệt lớn nhất là về quy trình trồng trọt và chế biến. Cụ thể:

• Matcha được trồng trong bóng râm từ 3-4 tuần trước khi thu hoạch, thường được hái bằng tay sau đó hấp ngay sau khi hái, sấy khô ở dạng phẳng sau đó loại bỏ cuống và gân lá. Cuối cùng nghiền bằng cối đá thành bột mịn.
• Trà xanh được trồng dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp, thường được thu hoạch bằng máy, hấp hoặc sao để ngừng quá trình oxy hóa, lá được cuộn và sấy khô (hình dạng khác nhau tùy thuộc vào loại) và được pha bằng cách ngâm lá trong nước nóng.

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa trà xanh và matcha:

Lời kết

Nhờ hương vị độc đáo, màu sắc bắt mắt cùng giá trị dinh dưỡng mang lại, matcha đang dần trở thành “hot trend” trong ngành đồ uống. Đây là cơ hội lớn cho các chủ quán muốn bắt kịp xu hướng và tạo điểm nhấn khác biệt cho menu trong năm 2025 này. Cảm ơn các bạn đọc đã lắng nghe và đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Ly Phạm – Dạy Pha Chế để cập nhật thêm nhiều kiến thức pha chế và kinh doanh đồ uống hữu ích khác nhé!