Hiện nay trên thế giới có rất nhiều các loại hạt cà phê khác nhau. Mỗi loại lại mang đến hương vị riêng biệt, độc đáo khi thưởng thức. Vậy có những loại hạt cà phê phổ biến nào? Cách phân biệt chúng ra sao?
Tất cả câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết dưới đây của học viện đào tạo pha chế Ly Phạm – Dạy Pha Chế. Cùng tìm hiểu nhé!
Phân biệt các loại hạt cà phê
Hạt cà phê Robusta (cà phê vối)
Cà phê Robusta (hay cà phê vối) có nguồn gốc từ Belgian Congo (Tây Phi) và chiếm 1/3 tổng sản lượng cà phê toàn cầu. Tại Việt Nam, đây là một trong các loại hạt cà phê được ưa chuộng và chiếm 90% tổng sản lượng cà phê cả nước. Những đặc điểm nổi bật của cafe Robusta gồm:
- Hình dạng: hạt tròn, đường kính 10-13mm, ở giữa có rãnh sâu và thẳng.
- Hương vị: vị đắng mạnh, đậm đà do hàm lượng caffeine cao (2-4%), ít chua.
- Điều kiện trồng trọt: phát triển tốt ở nơi có độ cao dưới 1000m so với mực nước biển, đất đỏ bazan, nhiệt độ 24-30 độ C và mưa nhiều. Ở Việt Nam, cà phê Robusta được canh tác rộng rãi tại một số tỉnh Tây Nguyên như Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk,…
- Giá thị trường: giá thị trường của cà phê Robusta dao động trong khoảng 150.000-160.000 VNĐ/kg. Tuy nhiên, mức giá có thể biến đổi dựa trên nhiều yếu tố như thời tiết, chất lượng, nhu cầu,…
Hạt cà phê Robusta
Hạt cà phê Arabica (cà phê chè)
Arabica (hay cà phê chè) có nguồn gốc từ vùng cao nguyên Tây Nam Ethiopia. So với Robusta, Arabica khó trồng hơn rất nhiều nên ít phổ biến ở Việt Nam. Dù vậy, đây vẫn là một trong các loại hạt cà phê được yêu thích hàng đầu trên thế giới khi chiếm 2/3 tổng sản lượng cà phê toàn cầu. Những đặc điểm nổi bật của cà phê Arabica gồm:
- Hình dạng: hạt dài hình bầu dục, ở giữa có rãnh hình chữ S.
- Hương vị: vì hàm lượng caffeine thấp (1-1,5%) nên Arabica có vị đắng nhẹ, chua thanh và hậu vị ngọt.
- Điều kiện trồng trọt: thích hợp trồng ở nơi có độ cao trên 1000m, nhiệt độ 15-24 độ C và ít mưa. Ở Việt Nam, Arabica được trồng nhiều tại Đà Lạt (Lâm Đồng), Khe Sanh (Quảng Trị) và một số tỉnh Tây Bắc.
- Giá thị trường: Arabica có giá trị trường khoảng 200.000-400.000 VNĐ/kg tùy thuộc vào nguồn gốc và chất lượng.
Hạt cà phê Arabica
Hạt cà phê Moka
Cà phê Moka xuất xứ từ thành phố cảng Mocha (Yemen). Tại Việt Nam, loại cà phê này được trồng chủ yếu ở Cầu Đất (TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng). Moka rất khó canh tác do yêu cầu điều kiện sinh trưởng cũng như chăm sóc khắt khe. Tuy nhiên, đây vẫn là một trong các loại hạt cà phê được nhiều người yêu thích bởi hương vị tuyệt vời.
- Hình dạng: hạt nhỏ, cứng, hình dạng không cố định, màu vàng lục đến vàng nhạt.
- Hương vị: chua tự nhiên, hơi đắng, có chút ngọt ở đầu lưỡi.
- Điều kiện trồng trọt: chỉ phát triển tốt khi trồng ở nơi có độ cao trên 1500m, khí hậu mát mẻ. Đồng thời, cây rất dễ bị sâu bệnh nên đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc cao.
- Giá thị trường: do điều kiện canh tác khó khăn cũng như sản lượng thấp nên giá thị trường của cà phê Moka rất đắt đỏ. Thông thường dao động trong khoảng 300.000-600.000 VNĐ/kg.
Hạt cà phê Moka
Hạt cà phê Culi
Cà phê Culi không phải là một giống cà phê riêng biệt, mà là hạt đột biến được tách ra từ khi thu hoạch Robusta và Arabica. Thay vì mỗi trái chứa 2 hạt, Culi chỉ có 1 hạt duy nhất. Tỷ lệ xuất hiện của hạt đột biến chỉ khoảng 5%, dẫn đến sản lượng thấp nhưng lại đây lại là một trong các loại hạt cà phê được ưa chuộng nhờ hương vị đậm đà. Những đặc điểm của hạt cà phê Culi:
- Hình dạng: hình tròn, đầy đặn, chỉ có 1 nhân.
- Hương vị: đắng mạnh, đậm đà, thơm nồng nhờ hàm lượng caffeine cao hơn cà phê bình thường.
- Cách thu hoạch: Culi không trồng riêng mà được tách ra trong quá trình phân loại sau thu hoạch.
- Giá thị trường: giá thị trường của cà phê Culi dao động trong khoảng 180.000-350.000 VNĐ/kg tùy thuộc vào mùa vụ, chất lượng và nhiều yếu tố khác.
Hạt cà phê Culi
Hạt cà phê Cherry
Cà phê Cherry (hay cà phê mít) có nguồn gốc từ Tây Phi, với hai giống chính là Liberica và Excelsa. Dù chỉ chiếm khoảng 1% tổng sản lượng cà phê toàn cầu, Cherry vẫn trở thành một trong các loại hạt cà phê được ưa chuộng bởi vị chua nhẹ độc đáo.
Đặc biệt, giống cà phê này có khả năng chống chịu sâu bệnh và hạn hán tốt nên thích hợp trồng ở những vùng đất khô cằn. Tại Việt Nam, cà phê Cherry được canh tác chủ yếu ở các tỉnh Trung Bộ và Tây Nguyên như Nghệ An, Gia Lai và Kon Tum.
- Hình dạng: hạt cà phê hình bầu dục, kích thước lớn, màu vàng, sáng bóng.
- Hương vị: chua nhẹ, ít đắng nhờ hàm lượng caffeine thấp (chỉ 2%), hương thơm thoang thoảng như trái cây chín.
- Điều kiện trồng trọt: phát triển tốt ở nơi có độ cao dưới 1000m, nhiệt độ 25-30 độ C, lượng mưa 100mm/năm.
- Giá thị trường: dao động từ 250.000 VNĐ/kg tùy theo chất lượng và mùa vụ.
Hạt cà phê Cherry
Hạt cà phê Catimor
Cà phê Catimor được lai giữa cafe Timor (lai từ Arabica và Robusta) với cafe Caturra vào những năm 1950 ở Trung Nam Mỹ. Giống cà phê này sở hữu khả năng kháng bệnh tốt, đồng thời thích hợp trồng tại nhiều vùng khác nhau, đặc biệt là những nơi có độ ẩm cao. Tại Việt Nam, Catimor được canh tác phổ biến ở các tỉnh Đắk Nông, Đắk Lắk, Quảng Trị, Nghệ An, Sơn La,…
Đặc điểm nổi bật của cà phê Catimor:
- Hình dạng: hạt cà phê hình bán cầu tròn và nhỏ.
- Hương vị: hàm lượng caffeine thấp (khoảng 1-2%) nên cà phê Catimor có vị đắng nhẹ, chua thanh và hậu ngọt.
- Điều kiện trồng trọt: phát triển tốt ở nơi có độ cao 600-1200m, chịu được độ ẩm cao.
- Giá thị trường: dao động trong khoảng 120.000-200.000 VNĐ/kg tùy thuộc vào chất lượng và biến động thị trường.
Hạt cà phê Catimor
Xu hướng và thị hiếu tiêu dùng các loại hạt cà phê tại Việt Nam
Trong ngành F&B hiện nay, xu hướng sử dụng hạt cà phê đa dạng đang trở thành điểm nhấn tại các quán cà phê. Arabica, với vị nhẹ nhàng và hậu vị ngọt, thường được dùng cho các món espresso hay cà phê pour-over hiện đại, trong khi Robusta phổ biến hơn trong các món cà phê pha phin tại Việt Nam.
Ngoài ra, một số quán cà phê còn sử dụng các loại hạt ít phổ biến như Culi hay Moka để tạo sự mới lạ và khác biệt. Sự đa dạng về xu hướng và thị hiếu này giúp thực khách dễ dàng tìm thấy hương vị cà phê phù hợp với sở thích cá nhân.
Một số lưu ý khi mua hạt cà phê
Để lựa chọn được các loại hạt cà phê chất lượng nhất, đừng bỏ qua những mẹo dưới đây:
- Xác định rõ nhu cầu: Để lựa chọn được sản phẩm ưng ý, bạn nên xác định rõ ràng nhu cầu của bản thân. Qua đó lựa chọn loại cà phê thích hợp.
- Tìm hiểu nguồn gốc và phương pháp rang: Những loại hạt cà phê chất lượng luôn được kèm theo đầy đủ thông tin về vùng trồng, phương pháp chế biến và rang xay.
- Quan sát hạt cà phê: Hạt cà phê chất lượng thường có màu sắc đồng đều, không bị lẫn tạp chất hay xuất hiện tình trạng ẩm mốc.
- Mùi hương: Hạt cà phê chất lượng sẽ có hương thơm đặc trưng, không bị pha mùi lạ.
- Thử trước khi mua: Nếu được, bạn có thể thử pha một tách cà phê từ loại hạt dự định mua để đánh giá hương vị.
Những câu hỏi thường gặp về các loại hạt cà phê
Nên mua cà phê hạt hay cà phê xay sẵn?
Điều này phụ thuộc vào sở thích cũng như mục đích sử dụng của mỗi người. Nếu muốn đảm bảo chất lượng, cà phê hạt là lựa chọn thích hợp. Không chỉ giữ được hương vị lâu, cà phê hạt còn bảo quản lâu hơn cà phê xay sẵn rất nhiều. Tuy nhiên, để pha cà phê hạt, cần phải có dụng cụ pha chế chuyên dụng và mất nhiều thời gian.
Nếu quá bận rộn, bạn nên sử dụng cà phê xay sẵn. Sản phẩm này vừa có giá cả phải chăng, vừa có thể pha chế dễ dàng mà không cần trải qua bước rang xay hạt cà phê. Thế nhưng, do bị trộn thêm nguyên liệu khác nên cà phê sau khi pha khó giữ được hương vị ban đầu.
Nên bảo quản các loại hạt cà phê như thế nào?
Để hạt cà phê giữ trọn hương vị và chất lượng, bạn có thể tham khảo một số cách bảo quản dưới đây.
- Nên bảo quản các loại hạt cà phê trong hộp đậy kín hoặc túi zip và đặt ở nơi thoáng mát, khô ráo.
- Tránh đặt ở nơi có ánh sáng mạnh, độ ẩm cao vì sẽ làm giảm chất lượng cà phê.
- Không để cà phê hạt trong tủ lạnh hoặc gần các thực phẩm có mùi mạnh do sẽ khiến cà phê bị mất hương vị nguyên bản.
- Chỉ mở hộp khi cần lấy cà phê, tránh mở quá nhiều làm cà phê tiếp xúc với không khí, ảnh hưởng đến chất lượng.
Mua hạt cà phê ở đâu chất lượng?
Tại Việt Nam, bạn có nhiều lựa chọn để mua các loại hạt cà phê chất lượng. Dưới đây là một số gợi ý:
- Cửa hàng cà phê uy tín: Đây là những địa chỉ thường rang xay cà phê tại chỗ, đồng thời cung cấp đa dạng sản phẩm để bạn dễ dàng tìm hiểu và lựa chọn. Một số cửa hàng nổi tiếng như Robusta Honey Coffee Company, An Viên Coffee,…
- Các thương hiệu cà phê lớn: Trung Nguyên, Highlands Coffee hay The Coffee House đều bán hạt cà phê đóng gói sẵn tại cửa hàng hoặc bán trực tuyến.
- Các trang thương mại điện tử: Có nhiều cửa hàng bán hạt cà phê uy tín trên Shopee, Lazada hay Tiki. Trước khi mua, bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng về thông tin cửa hàng, đồng thời đọc qua đánh giá của những khách hàng đã mua trước đó.
- Chợ đầu mối: Những chợ đầu mối như chợ Bình Tây hay chợ Kim Biên là nơi bạn có thể tìm thấy các loại hạt cà phê với giá sỉ. Tuy nhiên, bạn phải có kinh nghiệm trả giá để mua hàng tiết kiệm nhất.
Lời kết
Đến đây, chắc hẳn bạn đã nắm được thông tin về các loại hạt cà phê ngon và phổ biến nhất hiện nay. Việc hiểu rõ các loại hạt cà phê và đặc điểm của từng loại sẽ giúp bạn lựa chọn đúng loại hạt phù hợp với gu thưởng thức và phong cách của quán, đồng thời nâng cao trải nghiệm cà phê. Và đừng quên theo dõi Ly Phạm – Dạy Pha Chế để không bỏ lỡ những thông tin hữu ích khác nhé!
