F&B là gì – câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến không ít người mới bắt đầu kinh doanh quán cà phê, trà sữa hay nhà hàng bối rối. Ngành F&B không chỉ đơn thuần là kinh doanh đồ ăn thức uống mà còn là cả một hệ sinh thái phức tạp với nhiều cơ hội phát triển và thách thức.
Trong bài viết này, Học viện đào tạo pha chế Ly Phạm – Dạy Pha Chế cung cấp góc nhìn toàn diện về ngành F&B từ khái niệm, phân loại, xu hướng đến cơ hội, thách thức và các yếu tố cần thiết để kinh doanh hiệu quả. Tìm hiểu ngay!
F&B là gì? Giải nghĩa đầy đủ cho người mới bắt đầu
F&B là gì – đây là cụm từ viết tắt của “Food and Beverage”, nghĩa là ẩm thực và đồ uống. Trong lĩnh vực kinh doanh, F&B được hiểu là ngành công nghiệp cung cấp dịch vụ ăn uống cho khách hàng, từ những quán cà phê nhỏ đến chuỗi nhà hàng lớn hay các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Ngành F&B không chỉ đơn thuần là bán món ăn hay nước uống, mà còn bao gồm toàn bộ trải nghiệm khách hàng từ không gian quán, phong cách phục vụ đến sự hài lòng sau mỗi lần ghé thăm. Đây là ngành dịch vụ đặc thù, nơi cảm xúc, trải nghiệm và chất lượng đồng hành với mỗi sản phẩm bán ra.
F&B hiện diện ở khắp nơi trong cuộc sống từ ly cà phê sáng tại góc phố, ly trà sữa yêu thích sau giờ tan ca, cho đến các bữa tiệc gia đình hay buffet sang trọng tại khách sạn. Bất cứ nơi nào có hoạt động phục vụ đồ ăn – thức uống, nơi đó có sự góp mặt của ngành F&B.
Khái niệm “F&B là gì” thường được tìm kiếm bởi những người đang có ý định mở quán cà phê, trà sữa hoặc kinh doanh mô hình đồ uống nhỏ. Khi hiểu rõ về F&B không chỉ giúp nhìn nhận đúng bản chất ngành nghề, mà còn giúp lên kế hoạch kinh doanh hiệu quả hơn, tránh những sai lầm phổ biến của người mới bắt đầu.
F&B được hiểu là ngành công nghiệp cung cấp dịch vụ ăn uống cho khách hàng
F&B là ngành gì? Tổng quan ngành ẩm thực và đồ uống
F&B là ngành gì – đây là một ngành dịch vụ chuyên biệt, bao gồm toàn bộ hoạt động sản xuất, chế biến, phân phối và phục vụ thức ăn & đồ uống cho khách hàng. Từ các quán ăn vỉa hè cho đến chuỗi nhà hàng 5 sao hay khu resort cao cấp, tất cả đều nằm trong phạm vi ngành F&B.
Không chỉ dừng lại ở khâu chế biến món ăn, ngành F&B còn bao hàm quản lý vận hành, dịch vụ khách hàng, xây dựng thương hiệu và trải nghiệm ẩm thực tổng thể. Vì vậy, đây là ngành công nghiệp năng động, sáng tạo và cực kỳ cạnh tranh.
Tại Việt Nam, F&B đang phát triển nhanh chóng cùng xu hướng tiêu dùng hiện đại. Thị trường cà phê, trà sữa, đồ uống healthy và ăn uống ngoài hàng ngày càng mở rộng, kéo theo sự xuất hiện của nhiều mô hình kinh doanh mới.
Một số lĩnh vực phổ biến trong ngành F&B có thể kể đến:
- Dịch vụ nhà hàng: Từ nhà hàng cao cấp đến những quán ăn bình dân. Mỗi loại hình đều có đặc thù riêng về không gian, menu, cách thức phục vụ và đối tượng khách hàng mục tiêu.
- Ngành cà phê và đồ uống: Phân khúc phát triển mạnh nhất của F&B Việt Nam. Từ những quán cafe vỉa hè truyền thống đến các chuỗi cafe hiện đại, không ngừng sáng tạo và đổi mới để thu hút khách hàng.
- Dịch vụ khách sạn và resort: Bao gồm các nhà hàng trong khách sạn, dịch vụ room service, minibar và các tiện ích ăn uống khác. Đây là phân khúc đòi hỏi tiêu chuẩn cao về chất lượng và dịch vụ.
- Tiệc cưới và sự kiện (catering): Dịch vụ tổ chức tiệc và cung cấp thức ăn cho các sự kiện lớn. Phân khúc này đặc biệt phát triển mạnh trong những năm gần đây với sự gia tăng của các sự kiện doanh nghiệp và tiệc cưới.
- Thức ăn nhanh và take-away: Xu hướng ngày càng phổ biến với lối sống hiện đại. Từ các chuỗi thức ăn nhanh quốc tế đến những thương hiệu địa phương, phân khúc này không ngừng mở rộng và đổi mới.
F&B là ngành dịch vụ chuyên biệt, bao gồm toàn bộ hoạt động sản xuất, chế biến, phân phối và phục vụ
Kinh doanh F&B là gì? Cơ hội và thách thức đi kèm
Kinh doanh F&B là hoạt động tạo ra lợi nhuận thông qua việc bán đồ ăn và thức uống cho khách hàng. Từ những mô hình nhỏ như quán cà phê, xe nước ép, trà sữa take away,… cho đến chuỗi nhà hàng, quán ăn nhượng quyền – tất cả đều thuộc lĩnh vực này.
Thoạt nhìn, ngành F&B có vẻ đơn giản và dễ tiếp cận. Nhưng thực tế, để vận hành hiệu quả một quán ăn hay tiệm đồ uống, người làm chủ không chỉ cần biết nấu ngon, pha chế khéo. Điều quan trọng hơn là phải hiểu quản lý chi phí, tổ chức nhân sự, chăm sóc khách hàng và xây dựng thương hiệu lâu dài.
Cơ hội khi kinh doanh ngành F&B
F&B là ngành dịch vụ thiết yếu, nhu cầu tiêu dùng luôn hiện hữu, không bị thay thế bởi công nghệ. Khi thu nhập tăng lên, con người càng chú trọng đến việc ăn ngon, uống đẹp và trải nghiệm thoải mái. Đây chính là lý do ngành F&B tại Việt Nam liên tục tăng trưởng trong những năm gần đây.
Một số cơ hội nổi bật:
- Thị trường rộng lớn với sức mua ổn định từ giới trẻ, dân văn phòng đến hộ gia đình
- Khả năng sáng tạo cao: dễ biến tấu menu, không gian, concept để tạo dấu ấn riêng
- Dễ bắt đầu với vốn nhỏ: chỉ cần vài chục triệu là có thể mở một mô hình take-away, nếu làm tốt vẫn có thể mở rộng thành chuỗi
Đặc biệt, người mới có thể tận dụng sự hỗ trợ từ các khóa học chuyên sâu, cộng đồng F&B hoặc xu hướng truyền thông để quảng bá nhanh chóng mà không cần tốn nhiều chi phí ban đầu.
F&B là ngành dịch vụ thiết yếu, nhu cầu tiêu dùng luôn hiện hữu
Thách thức khi bước vào ngành F&B
Tuy là ngành giàu tiềm năng, F&B cũng là lĩnh vực có tỷ lệ thất bại cao nhất trong khởi nghiệp. Lý do không phải vì món ăn không ngon mà vì vận hành yếu, định giá sai, quản lý chi phí không chặt, hoặc không hiểu đúng thị trường mục tiêu.
Những thách thức phổ biến bao gồm:
- Cạnh tranh khốc liệt: ý tưởng hay dễ bị sao chép, khách hàng có quá nhiều lựa chọn
- Chi phí cố định cao: thuê mặt bằng, nguyên liệu, lương nhân viên,… nếu không tối ưu dễ lỗ vốn
- Biến động doanh thu theo mùa, theo ngày, theo khung giờ
- Khó giữ chân khách nếu không tạo được trải nghiệm ổn định cả về chất lượng lẫn dịch vụ
Để tồn tại và phát triển, người làm F&B cần có tư duy dài hạn. Không chỉ bán sản phẩm, mà phải biết xây dựng hệ thống và thương hiệu, điều mà không nhiều người chuẩn bị kỹ từ đầu.
F&B là ngành giàu tiềm năng nhưng cũng là lĩnh vực tỷ lệ thất bại cao nhất trong khởi nghiệp
Giải pháp để tăng tỷ lệ thành công khi khởi nghiệp F&B
Để kinh doanh F&B hiệu quả, bạn cần:
- Học bài bản kỹ năng pha chế, lên menu, định giá cost – giá bán
- Trang bị kiến thức thực chiến về kinh doanh F&B: Vận hành, marketing, quản lý chi phí
- Có người hướng dẫn đồng hành, tránh học sai – làm thử rồi trả giá bằng tiền thật
Kinh doanh F&B không cần bắt đầu lớn, nhưng cần bắt đầu đúng cách. Một nền tảng kiến thức vững vàng sẽ giúp bạn tự tin vận hành mô hình nhỏ, tối ưu chi phí và từng bước mở rộng kinh doanh bền vững trong thị trường nhiều cạnh tranh như hiện nay.
Bạn nên học pha chế bài bản để tăng tỷ lệ thành công khi khởi nghiệp F&B
Những mảng F&B đang được ưa chuộng hiện nay
Để lựa chọn hướng kinh doanh phù hợp với năng lực và thị trường mục tiêu, bạn cần hiểu rõ các mảng F&B phổ biến, đặc điểm từng mảng và xu hướng thị trường. Dưới đây là các phân khúc nổi bật nhất hiện nay:
Mảng đồ uống
Từ cà phê specialty, trà sữa, matcha đến smoothie hay nước ép healthy, đồ uống luôn là phân khúc thu hút giới trẻ.
- Chi phí đầu tư thấp, dễ bắt đầu từ mô hình nhỏ
- Không gian tối giản, dễ vận hành và nhân rộng
- Dễ bắt trend và xây dựng thương hiệu cá nhân trên mạng xã hội
Hơn nữa, thói quen uống cà phê, trà sữa hàng ngày của người Việt tạo ra nhu cầu ổn định và liên tục.
Mảng nhà hàng
Nhà hàng buffet, nhà hàng lẩu nướng, nhà hàng món Việt fusion đang được nhiều khách hàng yêu thích. Xu hướng “Instagram-abley“, tức là không gian và món ăn đẹp, phù hợp để chụp ảnh chia sẻ mạng xã hội cũng đang thúc đẩy sự phát triển của nhiều nhà hàng concept.
Mảng tiệc cưới và sự kiện (catering)
Đây là phân khúc có tính thời vụ cao nhưng lợi nhuận lớn. Dịch vụ catering cho các sự kiện doanh nghiệp, tiệc cưới, sinh nhật đang phát triển mạnh mẽ khi mọi người ngày càng coi trọng việc tổ chức tiệc chuyên nghiệp.
Mảng thức ăn nhanh và giao hàng (delivery)
Mảng thức ăn nhanh và gia hàng đã có sự phát triển vượt bậc, đặc biệt sau đại dịch Covid-19. Từ bánh mì, phở, cơm tấm đến pizza, burger, thức ăn nhanh không chỉ phục vụ nhu cầu ăn uống mà còn đáp ứng lối sống bận rộn của người đô thị.
Những mảng F&B đang được ưa chuộng hiện nay
Vì vậy, để lựa chọn mảng F&B phù hợp, nhà đầu tư cần xem xét một số yếu tố quan trọng:
- Vốn đầu tư: Vài chục triệu cho quán nhỏ, hàng tỷ đồng với nhà hàng cao cấp
- Kỹ năng và kinh nghiệm cá nhân: Người có kỹ năng nấu ăn có thể chọn mảng nhà hàng, người có khả năng marketing tốt có thể chọn mảng đồ uống.
- Thị trường mục tiêu: Gần văn phòng phù hợp với cafe take away, khu dân cư phù hợp với nhà hàng gia đình hay trung tâm thương mại phù hợp với thức ăn nhanh cao cấp.
Làm thế nào để kinh doanh F&B thành công?
Kinh doanh F&B thành công đòi hỏi sự kết hợp giữa đam mê, kiến thức chuyên môn và chiến lược kinh doanh đúng đắn. Mở quán chỉ là bước đầu, để tồn tại và phát triển bền vững, chủ quán cần tư duy dài hạn, biết vận hành hiệu quả và tạo trải nghiệm khách hàng nhất quán.
Nghiên cứu thị trường và xác định mục tiêu
Trước khi mở quán, bạn cần lên kế hoạch rõ ràng từ khâu nghiên cứu thị trường, đối thủ cạnh tranh đến định hình thương hiệu:
- Nghiên cứu thị trường: Tìm hiểu hành vi tiêu dùng, thu nhập, xu hướng ăn uống, khu vực tập trung của tệp khách hàng mục tiêu.
- Phân tích đối thủ cạnh tranh: Họ mạnh ở đâu? Điểm yếu nào có thể tận dụng? Làm sao để tạo điểm khác biệt?
- Xác định đúng định vị thương hiệu: Mô hình quán dành cho ai? Quán chill cho Gen Z, quán take away cho dân văn phòng hay quán gia đình?
Xây dựng concept và nhận diện thương hiệu
Concept không chỉ là trang trí không gian mà còn bao gồm menu, cách phục vụ đến trải nghiệm khách hàng tổng thể.
- Nhận diện thương hiệu rõ ràng: Tên gọi, logo, khẩu hiệu, tone màu phải thống nhất và phù hợp với khách hàng mục tiêu.
- Kết nối cảm xúc: Khách hàng không chỉ nhớ món ngon – họ nhớ trải nghiệm. Một quán có “chất riêng” sẽ dễ lan tỏa hơn cả một chiến dịch quảng cáo.
Xây dựng concept và nhận diện thương hiệu đồng nhất
Lập kế hoạch tài chính chi tiết
Rất nhiều quán phải đóng cửa vì chưa kịp lỗ đã cạn vốn. Do đó, bạn cần dự trù kỹ chi phí setup ban đầu và chi phí vận hành tối thiểu 3–6 tháng. Tính điểm hòa vốn (break-even point) và dòng tiền (cash flow) chính xác giúp kiểm soát rủi ro tài chính.
Lựa chọn mặt bằng đúng
Một vị trí phù hợp có thể quyết định 50% thành công của cửa hàng F&B. Vì vậy, khi chọn mặt bằng bạn cần cân nhắc lưu lượng người qua lại, đối tượng khách hàng trong khu vực, cạnh tranh xung quanh, chi phí thuê mặt bằng và khả năng phát triển trong tương lai.
Mặt bằng phù hợp quyết định đến 50% thành công của cửa hàng F&B
Đặt trải nghiệm khách hàng làm trung tâm
Khách hàng ngày nay không chỉ tìm một món đồ uống ngon mà họ tìm cảm xúc, sự thoải mái và muốn được phục vụ chuyên nghiệp.
- Chất lượng sản phẩm ổn định
- Thái độ nhân viên niềm nở, có kiến thức
- Không gian chỉn chu từ ánh sáng, âm nhạc đến mùi hương
- Dịch vụ cá nhân hóa: Ghi nhớ thói quen gọi món, gửi tin nhắn chúc mừng sinh nhật, tặng quà nhỏ bất ngờ,…
Xây dựng đội ngũ nhân sự có tâm và có tầm
Nhân viên là người tiếp xúc trực tiếp với khách. Họ không chỉ phục vụ mà chính là “bộ mặt” của thương hiệu.
- Tuyển đúng người, đào tạo kỹ, truyền cảm hứng thường xuyên
- Tạo môi trường làm việc tích cực, nhân viên hạnh phúc thì khách cũng vậy
- Luôn có checklist vận hành, hướng dẫn nghiệp vụ rõ ràng
Xây dựng đội ngũ nhân sự có tâm và có tầm
Học từ người thành công, rút ngắn đường đi
Nhiều thương hiệu F&B nổi bật đã để lại bài học quý giá:
- Trung Nguyên thành công bằng cách tạo ra văn hóa cà phê Việt Nam độc đáo, không chỉ bán cà phê mà còn bán câu chuyện, triết lý.
- Highlands Coffee thành công tạo ra không gian “third place” – nơi thứ ba sau nhà và văn phòng, phù hợp với lifestyle của thế hệ trẻ.
- The Coffee House nổi bật với chiến lược digital marketing hiệu quả và concept store linh hoạt.
- Phúc Long thành công bằng cách kết hợp truyền thống và hiện đại, tạo ra sản phẩm độc đáo và chất lượng cao.
Xem thêm: Lập kế hoạch kinh doanh quán cafe: 8 bước chi tiết từ A-Z
Học pha chế bài bản tại Ly Phạm – Dạy Pha Chế để mở quán thành công
Nếu bạn đang ấp ủ ý định mở quán nhưng còn băn khoăn trong việc lựa chọn mô hình phù hợp, chưa tự tin về kỹ năng pha chế hay cách vận hành quán hiệu quả, hãy tham khảo các khóa học pha chế tại Học viện đào tạo pha chế Ly Phạm – Dạy Pha Chế.
Tại đây, bạn không chỉ được học công thức pha chế bài bản mà còn được trang bị kiến thức thực tế về kinh doanh F&B, setup quầy, xây dựng menu và quản lý vận hành, tất cả đều được thiết kế dành riêng cho những ai muốn mở quán F&B một cách nghiêm túc.
Hơn cả một khóa học, Ly Phạm – Dạy Pha Chế cam kết đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình khởi nghiệp từ định hình mô hình, lên menu, setup quán đến hỗ trợ sau khóa học khi bạn bắt đầu vận hành thực tế.
Liên hệ ngay qua Hotline 0964.220.088 để được tư vấn khóa học phù hợp với định hướng kinh doanh của bạn.
Lời kết
Qua bài viết này, khái niệm F&B là gì không còn đơn thuần là một thuật ngữ, mà đã trở thành cánh cửa dẫn vào một ngành đầy tiềm năng – nơi ẩm thực kết hợp với trải nghiệm, sáng tạo và cơ hội kinh doanh bền vững. Trong bối cảnh thị trường F&B tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, hiểu đúng bản chất ngành nghề sẽ giúp bạn lựa chọn hướng đi phù hợp và vững bước hơn trên hành trình khởi nghiệp.
Chúc bạn kinh doanh thành công và đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Ly Phạm – Dạy Pha Chế để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích khác về ngành F&B, pha chế và phát triển mô hình kinh doanh đồ uống hiệu quả nhé!
